Choroba nowotworowa jest szczególnie trudna. W wielu przypadkach nie ma nawet szans na całkowite wyleczenie. Niestety rozpoczęcie walki z rakiem wymaga od pacjentów nie tylko odwagi i zaangażowania, ale też sporych nakładów finansowych. Rzadko kiedy bowiem Narodowy Fundusz Zdrowia pokrywa koszty związane z leczeniem onkologicznym.
Na jaką pomoc finansową mogą liczyć chorzy na raka? Co oferuje im ZUS? Jakie świadczenia im się należą? Wszystko wyjaśni się po przeczytaniu tego tekstu. Warto się z nim zapoznać!
Choroba nowotworowa – statystyki
Zgodnie z raportem „Health at a Glance”, który jest cyklicznie publikowany, Polska jest jednym z państw, w którym wykrywalność choroby nowotworowej jest stosunkowo niska. Porównanie dotyczy krajów należących do OECD oraz partnerskich. Według statystyk w Polsce na 100 000 osób na raka choruje średnio 267.
Mogłoby się wydawać, że jest to dobra informacja. Jednak niestety nasz kraj plasuje się bardzo wysoko, jeśli chodzi o umieralność na nowotwór (228 zgonów na 100 000 mieszkańców). Z tego samego raportu wynika, że od 2017 roku liczba odnotowanych zachorowań się zwiększa. Ale za to zmniejsza się liczba zgonów.
Być może jest to znak, że w naszym kraju szybka diagnostyka raka jest częstsza, a tym samym szanse dla pacjentów z chorobą nowotworową na wyzdrowienie większe. Mimo że umieralność na raka spada, Polska nadal jest w czołówce. Wyprzedają ją jedynie Węgry, Słowacja i Łotwa.
Nowotwór a niezdolność do pracy
Osoby, które zmagają się z chorobą nowotworową, bardzo często wykazują się niezdolnością do pracy. Głównie ze względu na stan zdrowia, wyniszczające organizm leczenie lub nasilające się objawy. Zresztą lekarz bardzo często odradza wykonywanie obowiązków zawodowych i tym samym decyzja zostaje podjęta.
Z tym że w konsekwencji pacjenci nie tylko przejmują się samą chorobą, ale też pogorszeniem się sytuacji finansowej. W takim przypadku pacjenci z chorobą nowotworową mogą skorzystać z renty z tytułu niezdolności do pracy, która wypłacana jest przez ZUS. Warunkiem do uzyskania świadczenia jest posiadanie stażu ubezpieczenia odpowiedni do wieku, czyli:
- 1 roku – kiedy niezdolność do pracy nastąpiła przed ukończeniem 20 roku życia.
- 2 lata – kiedy niezdolność do pracy nastąpiła między 20 a 22 rokiem życia.
- 3 lata – kiedy niezdolność do pracy nastąpiła między 22 a 25 rokiem życia.
- 4 lata – kiedy niezdolność do pracy nastąpiła między 25 a 30 rokiem życia.
- 5 lat – kiedy niezdolność do pracy nastąpiła po ukończeniu 30 roku życia. Pod warunkiem, że staż ubezpieczenie musiał obowiązywać w ciągu 10 ostatnich lat dzień przed złożeniem wniosku o rentę z ZUS lub dzień przed powstaniem niezdolności do pracy.
Renta z ZUS-u dla chorych na raka może być przyznana w trzech różnych formach:
- Stała. Należna, gdy szanse na wyzdrowienie są bardzo niskie.
- Okresowa. Rokowania są dobre, jest szansa na powrót do zdrowia i pracy.
- Szkoleniowa. Osobie chorej należy się renta, ale ze względu na zdrowie, nie może pracować na dotychczasowym stanowisku i konieczne jest przekwalifikowanie zawodowe.
Pomoc socjalna z ZUS dla pacjentów onkologicznych
Pomoc socjalna z ZUS-u dla pacjentów chorych na raka przeznaczona jest głównie dla młodych. Na podstawie rejestru chorób nowotworowych SEER można zauważyć, że na oddziały onkologiczne trafia coraz więcej młodych osób. A przecież nie posiadają one stażu ubezpieczenia z tytułu pracy. Dlatego mogą one liczyć na pomoc socjalną z ZUS-u. Oczywiście także trzeba spełnić określone warunki, aby otrzymać świadczenia finansowe. Są to:
- Pełnoletność, czyli ukończone 18 lat lub zawarcie związku małżeńskiego po 16 roku życia.
- Posiadanie orzeczenie lekarskiego lub od innej osoby do tego uprawnionej do całkowitej niezdolności do pracy, która powstała w wyniku niepełnej sprawności organizmu. Pod warunkiem, że dana osoba nie ukończyła 18 roku życia lub przed 25 urodzinami, jeśli nadal się uczy.
Pomoc socjalna z ZUS-u od jakiegoś czasu pozostaje niezmienna i wynosi 1200 zł Brutto. Co ciekawe, osoby chore mogą sobie do niej dorobić, ale powinny uważać, aby nie przekroczyć limitów ustalonych przez ZUS, ponieważ w innym przypadku przyznane świadczenia finansowe mogą zostać cofnięte.
Zasiłek z ZUS-u dla chorych na rakach
Zasiłek, a raczej dodatek pielęgnacyjny należy się osobom, które mają przyznaną rentę. Z tym że nie otrzymają go wszyscy chorzy. Taka pomoc socjalna należna jest tym, którzy mają orzeczenie, z którego wynika, że nastąpiła całkowita niezdolność do pracy i na skutek choroby nie mogą samodzielnie funkcjonować. Świadczenie finansowe mogą też otrzymać osoby po ukończeniu 75 roku życia. Ponadto o taki zasiłek wnioskuje lekarza orzecznik ZUS. Wysokość dodatku od 28 lutego 2021 roku wynosi 229,91 zł.
Uzyskanie pomocy z PFRON
Choroba nowotworowa to nie tylko koszty leczenia i utrzymania, ale też często zmian w życiu. Zakup wózka inwalidzkiego, dopasowanie mieszkania do potrzeb, czy też sprzętu do rehabilitacji wymaga sporych nakładów finansowych. Jeśli chory ich nie posiada, to może zgłosić się do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób niepełnosprawnych, który pokryje w całości lub częściowo konieczne wydatki.
Wypłata ubezpieczenia prywatnego
Dzisiaj coraz więcej osób decyduje się na wykup polisy na życie. Z reguły dotyczą one wypłaty ubezpieczenia na wypadek śmierci lub pogarszającego się stanu zdrowia. Rak jak najbardziej zalicza się do drugiej kategorii. Warto więc dać się do towarzystwa ubezpieczeniowego lub do niego zadzwonić i dowiedzieć się, jakie są dostępne możliwości. Zresztą na podobnej zasadzie działają grupowe ubezpieczenia w miejscu zatrudnienia lub polisa współmałżonka, która obejmuje najbliższych członków rodziny.
Organizacja zbiórki charytatywnej
Polacy nie raz pokazali, że w obliczu tragedii potrafią się zmobilizować i wspólnie pomagać. Nawet jeśli na co dzień ze sobą walczą, to jak potrzebne jest wsparcie, gotowi są go udzielić praktycznie natychmiast. Obecnie w sieci jest kilka stron, na których można samemu zorganizować zbiórkę. Niestety konieczne jest szczegółowe opisanie choroby, a często też udostępnienie dokumentacji medycznej. Ponadto istnieją też różne fundacje, które pomagają osobom chorym w pozyskaniu funduszy.
Zasiłek chorobowy z tytułu zatrudnienia
Na koniec warto wspomnieć, że osoby chore na nowotwór i zatrudnione na podstawie umowy o pracę, będące członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub kółek rolniczych, a także pełniące służbę zastępczą mają prawo do zasiłku. Wynosi on 80% miesięcznego wynagrodzenia i dotyczy osób, które objęte były obowiązkowym ubezpieczeniem. W przypadku, gdy chory zmuszony jest przebywać w szpitalu, to wysokość świadczenia będzie wynosiła 70%. Ci, którzy są zatrudnieni na podstawie innej umowy np. zlecenie, bądź prowadzą własną działalność gospodarczą (pozarolniczą), również mogą starać się o zasiłek, ale wyłącznie wtedy, gdy byli objęci obowiązkowym ubezpieczeniem.
Zasiłek należny jest przez 182 dni w ciągu roku kalendarzowego. Kiedy ten okres się skończy, można postarać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS-u. Z tym że lekarz musi wydać oświadczenie, że dalsze leczenie i rehabilitacja przyniosą efekty i chory będzie mógł wrócić do pracy.